Ülkemizde her yıl binlerce vatandaş emekli olma düşleriyle çalışma hayatını bitirmek istiyor. Fakat erken yaşta emeklilik, bireylerin çalışma günü dolsa bile yaş kriteri gerçekleşmeden mümkün değil. Bildiğiniz gibi yeterli çalışma gününü dolduran vatandaşlar yaş sınırlamasını beklemeden emekliye ayrılabiliyordu. Ama son yıllarda alınan kararlar ve uygulanan kanunlar doğrultusunda bireyler bu haktan artık yararlanamıyor.
2018 yılında alınan bir karar olarak, bu yıl ilk kez çalışma hayatına atılan erkek vatandaşlar 62, kadın vatandaşlar da 60 yaşını doldurmadan emekliye ayrılmayacaktı. Fakat yeni alınan bir karara göre bu durum değişiklik gösterebilir. Bireylerin bazı özel şartları emekliliğinin erkene alınmasını sağlayabilir. Bu özel şartlardan bazıları; çalışma şartları, statü, işe başlama tarihi vb.dir. Çalışma hayatının son yedi yılında 1261 günü 4/a tamamlayanlar bu özellikten faydalanıp iki yıl erken emekli olacaklar.
Erken Yaşta Emekli Olunabilir mi ?
Birçok genç vatandaşın istihdam sağlayamaması nedeniyle iş hayatında gençlere yer vermek adına son günlerde bu yaş sınırlaması tekrar gündeme geldi. Ayrıca yaşı ilerleyen ve işe gidip gelme, zorlu meslek koşullarında çalışan yaşlı kişiler için de çalışmak oldukça zor. Fakat bu kişiler emekliliğe ayrılamadığı için yaşlarının dolmasını bekliyor. Bu da çeşitli iş kazalarına sebebiyet verebiliyor. Hem genç hem de yaşlı nüfusun problemi olan bu konu milletvekilleri ve bakanların gündemine yerleşmiş durumda.
Eğer 2019 yılı için yeni düzenlemeler gelir ve kabul görülürse 1999 yılı öncesi emeklilik şartları tekrar kabul görecek. Bağ-kur’u olanlar için eski 1479 Sayılı Kanun, SSK’lılar için 506 Sayılı Kanun, Emekli Sandığına mensup olanlar için de 5434 sayılı kanun emirlerine bağlı erken yaşta emeklilik tekrar gündemde olabilecek.
4447 sayılı kanun öncesi emekli olmada anayasa esasları aşağıdaki şekildedir;
Kadın iştirakçilerden 20, erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranların istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır.
- a) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 2 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 38, erkek ise 43 yaşını
- b) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 3 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 41, erkek ise 45 yaşını,
- c) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 4 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 43, erkek ise 46 yaşını.
- d) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 5 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 45, erkek ise 48 yaşını,
- e) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 6 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 47, erkek ise 50 yaşını,
- f) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 7 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 48, erkek ise 51 yaşını.
- g) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 8 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 49, erkek ise 52 yaşını,
- h) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 9 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 50, erkek ise 53 yaşını,
- i) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 10 yıldan az kalan iştirakçilerden kadın ise 51. erkek ise 54 yaşını,
- j) Emeklilik hizmet sürelerini doldurmaya 10 yıldan fazla kalan iştiraklerden kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını
Doldurmaları ve kadın iştirakçinin 20. erkek iştirakçinin 25 fiili hizmet süresini tamamlamaları halinde istekleri üzerine emekli aylığı bağlanır.
Emekli olma sürecinde yaşa takılanların 4447 sayılı kanun öncesindeki hakları verilirse şu şekillerde emekli olmaları mümkün olabiliyor. Birinci şart; erkek 55 kadın 50 yaşını doldurmuş ve en az 5000 gün çalışılmış olmalı. İkinci şart; kişinin 15 yıl sigortalı olması, en az 3600 gün çalışmış olması, kadının 50, erkeğin 55 yaşını doldurması. Üçüncü şart da; erkeğin 25 yıldır kadının ise 20 yıldır sigortalı olması, minimum 5000 gün ölüm, malüllük, yaşlılık gibi sigortalarını ödemiş olmasıdır. Bu şekilde 4447 sayılı kanun öncesine geri dönülecek olursa; erkekler 25, kadınlar da 20 yıllık iş hayatını doldurmasıyla beraber istedikleri zaman emekliliğe ayrılabilirler.
Görüldüğü gibi ülkemizde erken yaşta emekli olmak oldukça meşakkatlidir.
