Ölçek Ekonomisi Nedir?
Üretimin artış gösterdiği sırada maliyetin düşmesi durumu karşımıza ölçek ekonomisi terimini çıkartıyor. Ölçek ekonomisi nedir? Ürettim arttığı sırada maliyetin düşmesine ölçek ekonomisi denir. Daha net ifadeyle; bir firmanın ya da tesis veya fabrikanın üretimi artarken; üretim maliyetlerinin düşmesine ölçe ekonomisi denir. Burada temel noktada üretim büyüdükçe maliyetin de düştüğü mantığıdır. Yani büyük ekonominin üstün olduğu gerçeğinden hareketle; ne kadar çok üretim olursa; üretim maliyetinin o kadar azalacağı mantığıdır.
Ölçek Ekonomisinin Pratik Mantığı Nedir?
Ölçek ekonomisi söz konusu olduğunda üretimdeki maliyet düşüşleri karşımıza çıkıyor. Bu kavramın pratik mantığına örnek verecek olursak; fotokopi çektirmeyi düşündüğünüzü farz edelim;
- Sadece 10 adet fotokopi çektireceğiniz zaman; sayfa başı 1 TL ödersiniz
- 000 sayfa fotokopi çektireceğiniz zaman ise; sayfa başı 0,25 TL ödersiniz
Örnekte de görüldüğü üzere sayfa sayısı arttıkça maliyetin birim fiyatında da bir azalma yaşanmaktadır. Dolayısıyla ölçek ekonomisi her zaman büyük çaplı ekonomik faaliyetlerin üretim kalemlerinin ucuzladığını ifade etmektedir.
Elbette ki ölçek ekonomisinde üretim maliyetinin düşüyor olması; olumlu bir durum olarak tanımlanmaktadır. Bununla birlikte ölçek ekonomisinin öngördüğü üretim maliyetinin azalması durumu da sonsuza kadar sürmeyecektir. Yeni bir noktaya kadar üretim maliyeti düşüyor olsa da bir noktadan sonra üretim maliyetinin sabitleneceği gerçeğini de unutmamak gerekmektedir.
Ölçek Ekonomisinin Türleri Nelerdir?
Ölçek ekonomisi söz konusu olduğunda karşımıza son derece detaylı bir ekonomik kavram çıkmaktadır. Dolayısıyla ölçek ekonomisinin sürekli bir şekilde güncellendiğini de ifade etmek mümkün olmaktadır. Günümüz itibariyle ölçek ekonomisinin farklı türlerinin bulunduğunu da söyleyebiliriz. İşte ölçek ekonomisinin türleri:
- İçsel Ölçek Ekonomisi
- Dışsal Ölçek Ekonomisi
Temel de iki farklı şekilde incelenen ölçek ekonomisi son zamanların önemli ekonomik kavramı olarak karşımıza çıkmaktadır. Şimdi ölçek ekonomisi türlerinin ayrıntılarına birlikte bakalım!
İçsel Ölçek Ekonomisi Nedir?
Genelde sermaye verimliliğinin artış göstermesi ya da işçilerle yapılan uzlaşma gibi olaylar içsel ölçek ekonomisi kavramını karşımıza çıkarmaktadır. İçsel ölçek ekonomisi nedir? İlgili firma ya da işletmenin kendi ölçeğinde gerçekleşen maliyet düşüşlerin içsel ölçek ekonomisi denir. Yani bir firmada ya da işletmenin kendi iç dinamiklerinden kaynaklanan bir üretim maliyeti düşmesi durumu yaşanılıyorsa; içsel ölçek ekonomisi devreye girmektedir!
Dışsal Ölçek Ekonomisi Nedir?
Özellikle teknolojinin nitelikli bir şekilde gelişmesinin üretim maliyetlerini doğrudan etkilediğini söyleyebiliriz. Tam da bu noktada endüstri ve sanayi alanındaki gelişmelerin üretim maliyetini düşürüyor olması sonrasında devreye dışsal ölçek ekonomisi kavramı girmektedir. Dışsal ölçek ekonomisi nedir? Firma ya da işletmenin hizmet sunduğu sektörden kaynaklı olarak üretim maliyetlerindeki düşmelere dışsal ölçek ekonomisi denir!
