Günümüzde pek çok insan borsaya yatırım yapmaktadır, özellikle son zamanlarda borsaya 200 binden fazla yatırımcı gelmiş ve borsada alım satım yapmaya başlamıştır. Borsa, bir ülke ekonomisinin en önemli organıdır, borsadaki değişiklikler, fiyat yükseliş ve düşüşleri o ülke ekonomisine dair önemli bir fikir vermekte ve ekonomideki gidişatı belirlemektedir. Çünkü şirketler kar ediyorsa ekonomi büyür buna bağlı olarak borsada da yükselişler başlar. Peki son zamanlarda sıkça sorulan para girişi olan hisseler ve para çıkışı olan hisseler ne demek? Hangi hisselere para girip çıkıyor?
Para Girişi Olan Hisseler Ne Demek?
Borsada bir hisse senedinin fiyatı, alıcı ve satıcılara göre belirlenmektedir. Örneğin bir hisse senedinin fiyatı 10 TL ise, bu hisse senedi bu fiyattan alıcı ve satıcı buluyor demektir. Fakat şirketler kar açıkladıkları zaman, o şirketin hisse senetlerini almak isteyen grup, satmak isteyen gruptan daha fazla olur ve bunun bir sonucu olarak, borsada yeteri kadar satıcı bulunamayacağı için, aynı miktarda hisseye daha fazla para ödenmek zorunda kalır ve bu da hisse senedinin fiyatının yükselmesini sağlar.
- Diyelim ki fiyatı 10 dolar olan bir hisseyi almak isteyen 1000 kişi, satmak isteyen 300 kişi var.
- Bu iki grubunda kişi başına düşen portföyleri 10 000 dolar olsun.
- Alıcı gruptaki 300 kişi, eşdeğer fiyattan alış işlemini gerçekleştirirken, kalan 700 kişi ise satın alacak hisse senedi bulamaz, çünkü bütün senetler satılmıştır.
- Bu durumda alıcı olan grup, senedi almak için daha yüksek fiyat vermelidir ki satıcı çıksın.
- Tanesine 10 dolar yerine 11 dolar ödendiğinde 100 kişi elindeki hisseyi kar ederek satmak istesin.
- 200 kişilik satıcı grup, elindeki malı satmak için daha yüksek fiyat beklemektedir.
- Hisse senedine teklif edilecek fiyat değeri, satıcı grubun elindeki malı çıkarmaya değer olmalıdır.
- Satıcı ve alıcı talepleri birbirine uyuştuğu zaman fiyat sabitlenir ve sonuç olarak almak isteyen de satmak isteyen de arzusunu gerçekleştirmiş olur.
Hisse Senedinde Fiyat Değişimi Nasıl Olur?
Hisse senedi fiyatlarını değiştiren bir çok faktör bulunur. Dış ülkeler ile ilişkiler, dış piyasalarda yaşanan oumlu veya olumsuz durumlar. İçeride siyaseten yaşanan sorunlar, TCMB faz kararları vb ekonomik veriler borsaları etkileyebilmektedir.
Hisse senetleri arz-talebe göre fiyatı belirlenen yatırım araçlarıdır. Şirket bilançosu ile fiyat hareketliliği olabileceği gibi şirket yönetiminin alacağı kararlar da hisse senedi değerini etkilemektedir. Örneğin bedelli sermaye artırımı açıklayan bir şirketin değeri borsada değer kaybedecek iken, bedelsiz sermaye açıklayan bir şirketin hisse senedi ise bir kaç seans tavan olarak gidebilmektedir. Fiyat değişimi çok basittir aslında. Yukarıda anlattığımız örnekten devam edelim.
- Şirketin piyasa değerine 10 milyon dolar diyelim.
- Şirket, hisse senetlerinin yarısını yani 5 milyon dolar değerindeki senetleri borsaya arz etmiş olsun.
- Hisse senedini alan grup, ne kadar fazladan para öderse, ödediği para bu 5 milyon dolara eklenir.
- Yani alıcı grup, hisse senetlerinde satıcı bulamadığı için fazladan 1 milyon dolar ödediyse, bu durumda şirketin borsadaki senetlerinin değeri 6 milyon dolar eder.
- Fakat borsadaki değeri, piyasa değerine de yansır.
- Yüzde 50’si 6 milyon dolara satılan şirketin yüzde yüzü 12 milyon dolar eder.
- Fazladan sadece 1 milyon dolar ödenmesine karşılık, şirketin değeri tam 2 milyon dolar artmıştır.
Para Girişi Olan Hisseler Nedir?
Yukarıda anlattığımız gibi, bir hisse senedini almak isteyen kişi sayısı ve portföy değeri, satmak isteyenlerden fazlaysa, bu hisselere para girişi olan hisseler demekteyiz. Para girişi olan hisseler hızlıca el değiştirir ve satıcılardan daha fazla olunduğu için, şirketin değeri artar.
- Alıcı grubun değeri 500 milyon dolar
- Satıcı grubun değeri 300 milyon dolar.
- Alıcı grup sadece 500 milyon dolar öderse bütün hisseleri satın alabiliyor, çünkü satmak isteyen başka kimse yok.
- Bu durumda 300 milyon dolarlık hisseye fazladan 200 milyon dolar para girişi olmuş olur ki bu da senedi artırır.
- İşte bu hisselere para girişi olan hisseler deriz.
Para Çıkışı Olan Hisseler Nedir?
Para girişi olan hisselerin zıttı ise para çıkışı olan hisselerdir. Bazı hisseleri satmak isteyen kişi sayısı, almak isteyen kişi sayısından fazladır. Bu durum genelde şirket zarar açıkladığında veya yanlış bir hamle yaptığında ortaya çıkar. Bazen şirketle alakasız olarak, borsanın geneline gelen satışlarda bir hisse senedinin para çıkışı olan hisseler tablosuna girmesine neden olabilir. Para çıkışı olan hisseler hızlıca değer kaybeder ve senet düşer, bu durumda bu senedi elinde tutan kişiler de para kaybeder.
- Diyelim ki bir şirketin borsaya açık senetlerinin değeri 100 milyon dolar.
- Bu hisse senetlerini almak isteyen kişilerin portföyü 20 milyon dolar
- Satmak isteyenlerin portföyü de 60 milyon dolar.
- Satıcı portföyü ve sayısı fazla olduğundan ve bu hisseleri satabilecek kadar alıcı henüz olmadığından, fiyat düşürmek zorunda kalırlar ve 60 milyon dolar eden hisseyi, 55 milyon dolara veya daha düşük bir değere satıp zarar etmek zorunda kalır.
- Şirketin yatırımcıları, aynı zamanda sahibi olduğu için, şirket değer kaybeder.
