Paradoks en genel anlamı ile doğru olan şekil ve kelime grubunun, yarattığı algısal değişiklik nedeniyle çelişkili bir sonuç yaratması veya çelişki içerdiğine dair bir yanılsama oluşturmasıdır. Yunanca bir kelime olan paradoksos kelimesinden türemiştir ve köken aldığı dildeki anlamı “çelişen, karşıt düşünce” anlamındadır. Her ne kadar orijinal anlamı düşüncedeki karşıtlığı ifade etsede paradoks günümüzde yanılsamalar, illüzyonlar ve cevaplanması imkânsız görülen sorular için kullanılan bir ifade haline gelmiştir.
Paradoksların Cevapları Var Mıdır ?
Paradokslar genel olarak bize cevaplanması imkânsız sorular sorar. Bu soruların cevaplanmasındaki zor olan etken, mantıksal algımız açısından imkânsız ortam ve zaman bilgisi sunulmasıdır. Paradoks cevapları her ne kadar, kişiler tarafından felsefi olarak yaklaşılmaya çalışılsa da genel itibari ile genel geçer bir cevap verilmesi imkânsız sorulardır. Örneğin; yüksek hızla hareket eden ve asla durdurulamayan bir trenin varlığını kabul edelim. Bu trenin hiçbir zaman durmayacağı kesin bir bilgi olarak bize verilmiş olsun. Trenin yolunda asla kırılmayan bir duvarla karşılaştığını düşünelim. Bu durumda ne olur? Başlangıçta kabul edilen durdurulamayan tren ve yıkılmayan duvar tezine göre böyle bir sorunun cevabı imkansızdır. Bu da bu hikâyeyi dinleyen kişilerin bu paradoksu mantıksal olarak analiz etmesini ve cevap vermesini imkânsız kılar. Paradokslara genel geçer bir cevap vermek mantıksal açıdan imkansızdır.
Paradokslar Neden Var ?
Paradokslar, cevap verilemeyen yapısı ve mantık karmaşası yaratmasına rağmen yüzyıllardır bilimde, sanatta ve felsefedeki konumu korumaktadır. Peki, paradokslar neden var? Bunun nedenini anlayabilmek için öncelikli olarak felsefenin varlığının sebebini sorgulamak gerekmektedir. Felsefe genel olarak cevaplanması imkânsız, zor veya öznel soruları ile bilinir. Felsefe kuramcılarına göre önemli olan bir sorunun genel geçer cevabını vermek değildir. Sorulara olan yaklaşım şekli, sorunun cevabından daha önemlidir. Bu durumdan hareketle yüzyıllardır doğada reel bir şekilde var olan ya da insanlar tarafından ortaya konan paradoksların amacı, insanı sorgulamaya itmektir. Paradokslar, cevap arayanların problemlere farklı şekillerde yaklaşmasını sağlayarak, analitik düşünme becerisini artırmayı amaçlar. Bu sayede mantıksal algılamayı ve anlamlandırmayı çeşitlendirir ve güçlendirir.
